“Zemzemden lâyıkıyla içtin mi?”

“Bu nasıl olur?”

“Zemzem içerken Kâbe"ye (kıbleye) yönel, Allah"ın ismini an, üç nefeste ondan kana kana iç. Zemzem suyunu böylece içtikten sonra Yüce Allah"a hamd et. Çünkü Resûlullah (sav), "Bizimle münafıklar arasındaki ayırt edici fark, onların zemzemden kana kana içememeleridir." buyurdu.”¹⁹

Zemzem içen mümin, bir taraftan bazı dualar ederken, bir taraftan da kalbinden hayırlı dilek ve temennilerde bulunur. Zemzem içerken, “(Allâhümme) innî es"elüke "ilmen nâfian ve rizkan vâsian ve şifâen min külli dâin.” (Allah"ım! Senden yararlı ilim, bol rızık ve her dert için şifa istiyorum.) diye dua edilir.²⁰

Hz. Peygamber"in, “Zemzem suyu ne amaçla içilirse ona yarar sağlar.” ²¹ hadisini dikkate alan nice kıymetli insan, zemzem içerken ettikleri dualara özen göstermişlerdir. Söz gelimi Hz. Ömer ve Horasanlı büyük âlim Abdullah b. Mübârek, “kıyamette susuzluk çekmemek”²² için dua ederek zemzemi yudumlarken, İbn Abbâs, “yararlı ilim, bol rızık ve her türlü hastalığa şifa elde edebilmek” için duada bulunmuştur.²³

Kâbe"yi tavaf eden kişi, gönül evi olan kalbini takva ile yükseltir. Kalbindeki mânevî kirleri yıkar, yok eder ve zemzem suyuna gelir. Orada bu mübarek su ile midesini temizler. Vicdanı takva kararını duyuncaya, ruhu onunla doyuncaya kadar içer. O kutlu beldede, arınmaya ve korunmaya çalışır, kalbini iman ve hikmetle doldurmaya gayret eder.

Hac ve umrede Safâ ile Merve arasında yapılan hızlı yürüyüş (sa"y), Hz. Hacer"in biricik yavrusuna su arayışının canlandırılmasıdır. Ve zemzem, İsmâillere Cebrail"in Kâbe"nin yanı başından fışkırttığı ilâhî bir ikramdır. İsmâillere hayat bahşedecek, o ıssız vadiye can ve bereket verecek mübarek suyun adıdır. O gün, âb-ı hayatı zeminden çıkaran Cibrîl, asırlar sonra İsmâil"in torunu Muhammed Mustafa"ya (sav) semadan indirecektir o hayat veren suyu, o kutlu düsturu...

Hacılarımızın ikram ettiği bu güzel hediye, “ölüm döşeğinde içebilsin” diye kimilerince saklanır... Kimi onu, “yerinde içebilme temennileriyle” içer; kimi de, “hastalandığında şifa olsun” diye saklamayı seçer. Bazıları, “zemzemden sonra boğazından bir daha haram lokma geçmemesi kararlılığıyla”, bazıları da “hüsn-i hâtime yani güzel bir son iştiyakıyla” yudumlar. Kimileri ise dünyada zemzemi bahşeden Rabbinden, cennette de Kevser"i lütfetmesi niyazlarıyla..

19 İM3061 İbn Mâce, Menâsik, 78

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ مُوسَى عَنْ عُثْمَانَ بْنِ الأَسْوَدِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِى بَكْرٍ قَالَ كُنْتُ عِنْدَ ابْنِ عَبَّاسٍ جَالِسًا فَجَاءَهُ رَجُلٌ فَقَالَ مِنْ أَيْنَ جِئْتَ قَالَ مِنْ زَمْزَمَ . قَالَ فَشَرِبْتَ مِنْهَا كَمَا يَنْبَغِى قَالَ وَكَيْفَ قَالَ إِذَا شَرِبْتَ مِنْهَا فَاسْتَقْبِلِ الْكَعْبَةَ وَاذْكُرِ اسْمَ اللَّهِ وَتَنَفَّسْ ثَلاَثًا وَتَضَلَّعْ مِنْهَا فَإِذَا فَرَغْتَ فَاحْمَدِ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « إِنَّ آيَةَ مَا بَيْنَنَا وَبَيْنَ الْمُنَافِقِينَ أَنَّهُمْ لاَ يَتَضَلَّعُونَ مِنْ زَمْزَمَ » . MA9111 Abdürrezzâk, Musannef, V, 112. عبد الرزاق عن عبد الله بن عمر ، ولا أعلم الثوري إلا قدحدثناه عن عثمان [ بن ] (5) الاسود عن ابن أبي مليكة قال : كنت [ عند ] (5) ابن عباس ، فجاءه رجل ، فجلس إلى جنبه ، فقال له ابن عباس : من أين جئت ؟ قال : شربت من زمزم ، قال : شربتها كما ينبغي ؟ قال : وكيف ينبغي ؟ يابن عباس ! قال : تستقبل القبلة ، وتسمي (1) الله ثم تشرب ، وتتنفس ثلاث مرات ، فإذا فرغت حمدت الله تعالى ، وتتضلع (2) منها ، فإني سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول : إن آية ما بيننا وبين المنافقين أنهم لا يتضلعون من زمزم (3).

20 MA9112 Abdürrezzâk, Musannef, V, 113.

عبد الرزاق عن الثوري قال : سمعت من يذكر أن ابن عباس شرب من زمزم ، ثم قال : أسألك علما نافعا ، ورزقا واسعا ، وشفاء من كل داء (4).

21 HM14910 İbn Hanbel, III, 357

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ ثَابِتٍ حَدَّثَنِي عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْمُؤَمَّلِ عَنْ أَبِي الزُّبَيْرِ عَنْ جَابِرٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَاءُ زَمْزَمَ لِمَا شُرِبَ لَهُ İM3062 İbn Mâce, Menâsik, 78. حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عَمَّارٍ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ بْنُ مُسْلِمٍ قَالَ قَالَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْمُؤَمَّلِ إِنَّهُ سَمِعَ أَبَا الزُّبَيْرِ يَقُولُ سَمِعْتُ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ يَقُولُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ « مَاءُ زَمْزَمَ لِمَا شُرِبَ لَهُ » .

22 KU38110 Müttakî el-Hindî, Kenzü’l-ummâl, XIV, 120

مسند عمر عن ابن المعزى قال: كنا عند ابن عيينة فجاء رجل فقال: يا أبا محمد! ألستم تزعمون أن النبي صلى الله عليه وسلم قال: ماء زمزم لما شرب له ، قال: بلى، قال: فإني قد شربته لتحدثني بمائتي حديث، قال: اقعد، فحدثه بها، قال: وسمعت ابن عيينة يقول: قال عمر بن الخطاب: اللهم! إني أشربه لظمأ يوم القيامة.كر BŞ4128 Beyhakî, Şuabü’l-îmân, III, 481. أخبرنا أبو سعد الماليني أنا أبو بكر محمد بن أحمد بن يعقوب الشيخ الصالح نا جعفر بن أحمد بن الدهقان نا سويد بن سعيد قال : رأيت ابن المبارك أتى زمزم فملأ إناء ثم استقبل الكعبة فقال : اللهم إن ابن أبي الموال نا عن ابن المنكدر عن جابر أن النبي صلى الله عليه و سلم قال : ماء زمزم لما شرب له و هو ذا أشرب هذا لعطش يوم القيامة ثم شربه

23 MA9112 Abdürrezzâk, Musannef, V, 113.

عبد الرزاق عن الثوري قال : سمعت من يذكر أن ابن عباس شرب من زمزم ، ثم قال : أسألك علما نافعا ، ورزقا واسعا ، وشفاء من كل داء (4).