Hadislerle İslâm Cilt 3 Sayfa 420

Kabalık ve edepsizlik içeren davranışların, çirkin ve argo konuşmaların, Yüce Allah"ın nefretle karşıladığı hususlardan olduğunu ifade eden Hz. Peygamber9 bir başka hadisinde de, “Hayâ imandandır, imanın yeri ise cennettir. Kötü konuşmak kabalıktandır. Kabalık (insanları incitmek) ise cehennemdedir.” 10 buyurarak ağzı bozuk insanların iman ve hayâ ile bağdaşmayan bir kişiliğe sahip olduklarına işaret etmektedir. Yaratılmışların en yücesi ve en mükemmeli olan Sevgili Peygamberimizi anlatanlar, onun kaba davranışlar içinde bulunmadığını, sövgü ve kötü konuşmalardan şiddetle sakındığını vurgulamaktadırlar.11 Nitekim Hz. Enes"in anlattığına göre, Resûlullah (sav) sövmez, kötü konuşmaz ve lânet etmezdi. Birini azarlayacağı zaman, “O alnı toprak göresiye ne oluyor?” 12 diyerek, yüzüstü yere kapaklanmayı ifade eden bir Arap deyişini kullanmakla yetinirdi.

Peygamberimiz gazap hâlinde, sövme ve kötü konuşma isteğine engelleyerek nefsine hâkim olabilmeyi şöyle tanımlamıştır: “Pehlivan, rakiplerini yenen kişi demek değildir. Gerçek pehlivan öfke anında kendisine hâkim olandır.” 13 Öfkenin en bariz sonuçları insanın dilinde tezahür eder. Yani öfkelenen kimse genellikle öfkelendiği şeye veya kişiye söver, hakaret eder ya da kaba davranır. İşte bunun için Hz. Peygamber bir başka hadisinde diline ve beline sahip olanları cennetle müjdelemiş ve “Kim bana iki dudağının arasındakini ve iki bacağının arasındakini korumayı garanti ederse, ben de onun için cenneti garanti ederim.” buyurmuşlardır.14

Bütün nezaketine ve dikkatine rağmen, zarif olmayan bir hareketin veya sözün insanlık hâli olarak kendisinden sâdır olduğu durumlar için Sevgili Peygamberimiz şöyle dua etmektedir: “Allah"ım, ben bir insanım. Hangi Müslüman"a ağır ve incitici konuştuysam, bunu, onun için arınma ve mükâfat (vesilesi) kıl.” 15 Peygamberimizin bu güzel duası, bilmeden kırıp incittiklerimize karşı bizim de aynı duyarlılığı göstermemizi gerekli kılmaktadır.

Sevgili Peygamberimiz müminlerin birbirine karşı yakışıksız konuşmalarını ısrarla yasaklamıştır. Allah Resûlü, ensardan bir toplulukla birlikteyken orada bulunan ve ağzının bozukluğu ile tanınan bir adamdan dolayı, “Müslüman"a sövmek fâsıklık (alâmeti), onunla savaşmak ise küfür (alâmeti) dür.” buyurmuşlardır.16 Yine, “Birbirine söven iki kişinin günahı, mazlum olan haddi aşmadıkça ilk sövene aittir.” 17 buyuran Hz. Peygamber, birbirlerine hakaret edenlerden en büyük sorumluluk ve günahın bu çirkinliği başlatana ait olduğunu ifade etmiştir.

    

Dipnotlar

9 T2002 Tirmizî, Birr, 62.

10 T2009 Tirmizî, Birr, 65

İM4184 İbn Mâce, Zühd, 17.

11 B3559 Buhârî, Menâkıb, 23.

12 B6031 Buhârî, Edeb 38.

13 B6114 Buhârî, Edeb, 76

M6643 Müslim, Birr, 107.

14 B6474 Buhârî, Rikâk, 23.

15 M6614 Müslim, Birr, 88.

16 B6044 Buhârî, Edeb, 44

İF13/27 İbn Hacer, Fethu’l-bârî, XIII, 27.

17 M6591 Müslim, Birr, 68.