“Karı ve kocadan birisi eşini kasten öldürdüğü zaman, diyetinden ve malından hiçbir şeye vâris olamaz. Eğer bunlardan birisi diğerini yanlışlıkla öldürürse onun malına vâris olur, fakat diyetinden miras alamaz.” 20 buyurarak hata sonucu öldürmeleri bunun dışında tutmuştur.
Miras engellerinden ikincisi ise din farkıdır. Resûlullah (sav) bu konuda, “Müslüman, kâfire mirasçı olamaz ve kâfir de Müslüman"a vâris olamaz.” buyurmuştur.21 Üsâme b. Zeyd, Hz. Peygamber"e Veda Haccı sırasında,22 “Ey Allah"ın Resûlü! Yarın Mekke"deki evinde mi konaklayacaksın?” diye sormuş, o da, “(Amcam Ebû Tâlib"in oğlu) Akîl bize Mekke"de bir yer mi bıraktı?” cevabını vermişti. Akîl ve kardeşi Tâlib, babaları Ebû Tâlib"e vâris olmuşlardı. Ebû Tâlib"in diğer oğulları Ca"fer ve Ali ise hiçbir şeye mirasçı olmamışlardı. Çünkü Ebû Tâlib öldüğünde bunlar Müslüman, Akîl ile Tâlib ise kâfir idiler.23 Hz. Peygamber"in din farkını mirasta engel görmesi, Müslüman olmak isteyenlerin aile, çevre, mal mülk gibi bağları zihinlerinden tamamen atıp sadece İslâm"a yönelmelerini temin etmek için idi. Nitekim hicret ve Medine"deki ensar muhacir kardeşliği bunun en bariz göstergelerindendir.
Hz. Peygamber"in yukarıda anılan söz ve uygulamalarına rağmen, kimi sahâbîler, yeni ortaya çıkan bazı şartları dikkate alarak bu konuda farklı icraatlar sergilemişlerdir. Örneğin Muâz b. Cebel, “İslâm artar, eksilmez.” rivayetine dayanarak, Müslüman"ı Yahudi kardeşine vâris kılmış,24 halifeliği döneminde de Muâviye, Müslüman"ı kâfire mirasçı yapmış, kâfiri ise Müslüman"a mirasçı yapmamıştı.25 Muâviye"yi bu görüşe sevk eden, Müslüman olmak istedikleri hâlde müşrik babalarının mirasını alamayacakları için Müslüman olmayan Arap kabilelerinden bazı kimseleri kazanmak istemesiydi. Yine Müslüman oldukları için zengin babalarından miras alamayanların İslâm"dan çıkmaya yeltenmeleri de bu konudaki değişikliğin önemli bir sebebiydi. Öyle anlaşılmaktadır ki Hz. Peygamber zamanında insanların malî yönden hiçbir endişe duymadan İslâm"ı seçmelerini sağlamak için ortaya konan bu hüküm, daha sonraki zamanlarda İslâm"a girmek isteyen bazı kimselerde tereddüt meydana getirmişti. Çünkü bu kimseler Müslüman oldukları takdirde mirastan hisse alamama gibi maddî bir mahrumiyetle karşı karşıya geleceklerdi. İşte Muâviye, İslâm dinine girmek isteyenlerin bu endişelerini gidermek, girenleri de muhafaza etmek maksadıyla bu konudaki hükmü Müslümanlar lehine tek taraflı olarak askıya almıştı.
