“Böbürlenme! Çünkü Allah, böbürlenip şımaranları sevmez. Allah"ın sana verdiği şeylerde âhiret yurdunu ara. Dünyadan da nasibini unutma. Allah"ın sana iyilik yaptığı gibi sen de iyilik yap ve yeryüzünde bozgunculuk isteme. Çünkü Allah, bozguncuları sevmez.” ⁶⁸ Kârûn ise “Bunlar bana bendeki bilgi ve beceriden dolayı verilmiştir.” ⁶⁹ diyor, uyarıları asla dikkate almıyordu.

Rivayete göre Musa Peygamber, İsrâiloğulları"na zekâtı emredince, Kârûn, İsrâiloğulları"nı toplayıp onlara, “Bu, size namaz ve birtakım emirler getirmiş, siz de onlara katlanmışsınız. Ona, bir de mallarınızı verme külfetini yüklenecek misiniz?” diye sorar. İsrâiloğulları, “Biz, ona (zekât olarak) mallarımızı verme külfetini yüklenmeyeceğiz! Peki, sen ne görüştesin?” diye karşılık verirler. Kârûn, “Benim görüşüm, İsrâiloğulları"ndan bir fahişeyi ona gönderelim. Onun kendisiyle birlikte olmak istediğini söylemesini ve bu iftirayı yaymasını isteyelim.” der. Öyle de yaparlar. Hz. Musa, Kârûn aleyhinde Allah"a beddua edince Yüce Allah, Hz. Musa"ya boyun eğmesi için yeryüzüne emreder. Musa Peygamber, yeryüzüne onları yutmasını emredince yer, onları önce topuklarına, sonra dizlerine kadar, en sonunda da tamamen yutar. Onlar bu arada hep, “Ey Musa, ey Musa!” diyerek yardım isterler. Ama sonunda Allah"ın verdiği mühlet sona erer ve gerçekleri görmeye yanaşmayan Kârûn, sarayı ile birlikte yerin dibine geçirilir.⁷⁰ Toplumdaki bazı insanlar, bu hadiseden önemli bir ders çıkartarak gerçeği şöyle itiraf etmişlerdi: “Demek ki Allah, kullarından dilediği kimselere rızkı bol verir ve (dilediğine) kısarmış. Allah, bize lütfetmiş olmasaydı, bizi de yerin dibine geçirirdi. Demek ki kâfirler iflah olmayacak.” ⁷¹

Şüphesiz Firavun, Hâmân ve Kârûn, hakka, adalete, insan olma onuruna karşı nefsi temsil etmişlerdir. Onlar, tek hedefi “tüm arzuları tatmin edilmiş bir ben” olan düzeni tesis etme çabasının, bütün ilâhî dinlerin ortak ve evrensel değerlerine boyun eğmeyi kendilerine yakıştıramayan bakış açısının en meşhur sembolleridir. Dünyada sahip olunan bütün değerlerin, maddî manevî tüm zenginliklerin aslında bir başkasından geldiğini, eninde sonunda yine Allah"a döneceğini; bunların aslında imtihan için verildiğini, bu sebeple hak ve iyilik yolunda kullanılması gerektiğini asla kabul edemeyen düşünce tarzının örnekleridir. Bu nedenle bütün çabalarını ilâhî daveti önlemek için sarf etmişlerdir.

Allah"ın seçtiği bu örnekler dünya döndükçe nefsin, arzu ve heveslerin, insanların karşısına hangi şekillerde çıkacağına işaret etmesi açısından manidardır. Ancak sonuç aynıdır; bunlara kapılan insan,

68 Kasas, 28/76-77.

اِنَّ قَارُونَ كَانَ مِنْ قَوْمِ مُوسٰى فَبَغٰى عَلَيْهِمْۖ وَاٰتَيْنَاهُ مِنَ الْكُنُوزِ مَٓا اِنَّ مَفَاتِحَهُ لَتَنُٓواُ بِالْعُصْبَةِ اُ۬ولِي الْقُوَّةِۗ اِذْ قَالَ لَهُ قَوْمُهُ لَا تَفْرَحْ اِنَّ اللّٰهَ لَا يُحِبُّ الْفَرِح۪ينَ ﴿76﴾ وَابْتَغِ ف۪يمَٓا اٰتٰيكَ اللّٰهُ الدَّارَ الْاٰخِرَةَ وَلَا تَنْسَ نَص۪يبَكَ مِنَ الدُّنْيَا وَاَحْسِنْ كَمَٓا اَحْسَنَ اللّٰهُ اِلَيْكَ وَلَا تَبْغِ الْفَسَادَ فِي الْاَرْضِۜ اِنَّ اللّٰهَ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِد۪ينَ ﴿77﴾

69 Kasas, 28/78.

قَالَ اِنَّمَٓا اُو۫ت۪يتُهُ عَلٰى عِلْمٍ عِنْد۪يۜ اَوَلَمْ يَعْلَمْ اَنَّ اللّٰهَ قَدْ اَهْلَكَ مِنْ قَبْلِه۪ مِنَ الْقُرُونِ مَنْ هُوَ اَشَدُّ مِنْهُ قُوَّةً وَاَكْثَرُ جَمْعًاۜ وَلَا يُسْـَٔلُ عَنْ ذُنُوبِهِمُ الْمُجْرِمُونَ ﴿78﴾

70 Kasas, 28/81

فَخَسَفْنَا بِه۪ وَبِدَارِهِ الْاَرْضَ فَمَا كَانَ لَهُ مِنْ فِئَةٍ يَنْصُرُونَهُ مِنْ دُونِ اللّٰهِۗ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُنْتَصِر۪ينَ ﴿81﴾ NM3536 Hâkim, Müstedrek, IV, 1327 (2/409) أخبرنا أبو زكريا يحيى بن محمد العنبري ثنا محمد بن عبد السلام ثنا إسحاق أنبأ أبو معاوية ثنا الأعمش عن المنهال بن عمرو عن سعيد بن جبير عن عبد الله بن الحارث عن ابن عباس رضي الله عنهما قال : لما أتى موسى قومه أمرهم بالزكاة فجمعهم قارون فقال لهم : جاءكم بالصلاة و جاءكم بأشياء فاحتملتموها فتحملوا أن تعطوه أموالكم فقالوا : لا نحتمل أن نعطيه أموالنا فما ترى ؟ فقال لهم : أرى أن أرسل إلى بغي بني إسرائيل فنرسلها إليه فترميه بأنه أرادها على نفسها فدعا موسى عليهم فأمر الله الأرض أن تطيعه فقال موسى للأرض : خذيهم فأخذتهم إلى أعقابهم فجعلوا يقولون يا موسى يا موسى ثم قال للأرض : خذيهم فأخذتهم إلى ركبهم فجعلوا يقولون يا موسى يا موسى ثم قال للأرض : خذيهم فأخذتهم إلى أعناقهم فجعلوا يقولون يا موسى يا موسى فقال للأرض : خذيهم فأخذتهم فغيبتهم فأوحى الله إلى موسى : يا موسى سألك عبادي و تضرعوا إليك فلم تجبهم و عزتي لو أنهم دعوني لأجبتهم قال ابن عباس : و ذلك قول الله عز و جل { فخسفنا به و بداره الأرض } خسف به إلى الأرض السفلى هذا حديث صحيح على شرط الشيخين و لم يخرجاه MŞ31834 İbn Ebû Şeybe, Musannef, Fedâil, 4. حدثنا أبو معاوية عن الأعمش عن المنهال عن سعيد بن جبير وعن عبد الله بن الحارث عن بن عباس قال لما أتى موسى قومه فأمرهم بالزكاة فجمعهم قارون فقال هذا قد جاءكم بالصوم والصلاة وبأشياء تطيقونها تحتملون أن تعطوه أموالكم قالوا ما نحتمل أن نعطيه أموالنا فما ترى قال أرى أن نرسل إلى بغي بني إسرائيل فنأمرها أن ترميه على رؤوس الأجناد والناس بأنه أرادها على نفسها ففعلوا فرمت موسى عليه السلام على رؤوس الناس فدعا الله عليهم فأوحى الله تعالى إلى الأرض أن أطيعيه فقال لها موسى عليه السلام خذيهم فأخذتهم إلى ركبهم قال فجعلوا يقولون يا موسى يا موسى قال خذيهم فأخذتهم إلى حجزهم فجعلوا يقولون يا موسى يا موسى فقال خذيهم فأخذتهم إلى أعناقهم فجعلوا يقولون يا موسى يا موسى قال فأخذتهم فغيبتهم فأوحى الله تعالى إلى موسى عليه السلام يا موسى سألك عبادي وتضرعوا إليك فأبيت أن تجيبهم أما وعزتي لو أنهم دعوني لأجبتهم

71 Kasas, 28/82.

وَاَصْبَحَ الَّذ۪ينَ تَمَنَّوْا مَكَانَهُ بِالْاَمْسِ يَقُولُونَ وَيْكَاَنَّ اللّٰهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَٓاءُ مِنْ عِبَادِه۪ وَيَقْدِرُۚ لَوْلَٓا اَنْ مَنَّ اللّٰهُ عَلَيْنَا لَخَسَفَ بِنَاۜ وَيْكَاَنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ۟ ﴿82﴾