Medine"ye hicret ve onu takip eden ilk yıllar da olağanüstü şartların devam ettiği bir dönem oldu. Allah Resûlü ile birlikte hicret eden Müslümanlar, sahip oldukları her şeylerini Mekke"de bırakmışlar, bu yeni şehre alışmaya çalışıyorlardı. Medine ise Hz. Muhammed"in teşrifine kadar kabile kavgaları sebebiyle siyasî birlikten yoksundu. Maddî yönden güçlü olanlar ve ticareti yönlendirenler Yahudi kabileleriydi. Nitekim Yahudi Kaynukâoğulları"nın mahallesinde bir çarşı yer almaktaydı.3 Şehrin yerlisi olan ensar, geçimini büyük ölçüde hurma bahçelerinden sağlıyordu. Muhacirler ile aralarında kardeşlik tesis edilince, ensar ailelerinin her birisi hem evlerini hem de geçim kaynaklarını, bütün varlıklarını bırakarak hicret eden muhacir aile ile ortaklaşa kullandı.4 Öte yandan Mekkeli müşrikler, Müslümanları savaşla yok etmek için hazırlıklar yapıyor, civardaki müşrik Arap kabilelerini Müslümanlar aleyhine kışkırtıyorlardı. Müminler, düşmanlarla çevrili bu ortamda hem her an savaşa hazır olmak hem de gündelik hayatlarını devam ettirmek mecburiyetinde idiler.
Olağanüstü şartlar her ne kadar Müslümanların imkânlarını kısıtlasa da Resûlullah Müslüman toplumu rahatlatacak adımlar atmakta gecikmedi. Bunlardan en dikkat çekici olanı Yahudi çarşısından ayrı yeni bir çarşı tahsis edilmesiydi. Hz. Peygamber, “Burası sizin çarşınızdır. Bu çarşı kapatılmayıp daima işler hâlde kalsın, burada kimseden vergi alınmasın!” 5 buyurarak Medine"nin ticarî hayatını hakkaniyet esasına dayalı bir mecraya yönlendirecek, inisiyatifi Müslümanların eline verecek yeni bir piyasanın temellerini attı ve onlara kendi ayakları üzerinde durmayı öğretti. Nitekim sermaye sahipleri kervanlar kurarak bu çarşının gelişmesine öncülük ettiler, sermayesi olmayanlar da gerektiğinde üzerlerine örttükleri çulu satarak burada yerlerini aldılar.6 Belli mevsimlerde uğrayan kervanların yanı sıra sarraf,7 dokumacı,8 terzi,9 demirci10 gibi çeşitli meslek sahipleri de ticaret hayatında bulundular.
Düşman tehdidinin sürekli gündemde olduğu dönemde ticaret kervanlarının Medine"ye girmeye yol bulamaması, sıkça yaşanan ve gündelik hayatı olumsuz etkileyen bir durumdu. Zira dönemin Medine"sinde hurma bahçelerinden elde edilen mahsul, ihtiyacı karşılamaya yetmediği gibi şehir şartları hayvancılık yapmaya da izin vermiyordu. Gıda ve diğer temel ihtiyaç maddeleri civar ülke ve şehirlerden temin ediliyordu. Kervan gelmediği takdirde halk aylarca ne bulduysa onu yiyor, sadece elinde parası olanlar ihtiyacını zahire tüccarlarından tedarik edebiliyordu.11 Medine Şehir