uzak durmaya çalışmaktaydılar. Bu özel durumun dikkatlerden uzak tutulmaması gerektiğini düşünen Sevgili Peygamberimiz, adağın Allah"tan başkası için olup olmadığını sorgulamak suretiyle ümmetinin dikkatlerini, İslâm"ın vazgeçilmez esasına çekmekteydi. Meselâ, câhiliye döneminde kurban kesilen yeri göstermek suretiyle, orada kurban kesmeyi adadığını, şimdi ne yapması gerektiğini soran bir kadına da Hz. Peygamber, “Herhangi bir put için mi?” diye sormuştu. “Hayır” cevabını aldığında, “Öyleyse adağını yerine getir.” 4 demek suretiyle, adağı meşrulaştıran ana ilkeye, yani Allah"tan başkası için olmaması gerektiğine dikkat çekmişti.
Yüce Rabbimiz,5 verilen söz gereği adakların yerine getirilmesini emretmektedir.6 Öyle ki, câhiliye döneminde yapılmış bir adak bile olsa, Allah"tan başkası için olmadığı sürece, yerine getirilmesi istenilmektedir. Nitekim Huneyn Seferi"nden dönerken Hz. Ömer, câhiliye döneminden bir günlük itikâf adağı bulunduğunu ve ne yapması gerektiğini sorduğunda Allah Resûlü, “Adağını yerine getir.” buyurmuştu. Bunun üzerine Hattâb oğlu Ömer, Mescid-i Harâm"da bir gece itikâfa girmek suretiyle Yüce Rabbine verdiği sözün gereğini yapmıştı.7
Hz. Peygamber, Yüce Yaratıcı"ya verilen bir söz olması nedeniyle, adağını yerine getirmeden vefat eden Müslümanların dahi adaklarının gereğinin yapılmasını istemekteydi. Nitekim bir hanım, deniz yolculuğu yaparken Allah"ın kendisini sağ salim karaya çıkarması durumunda oruç tutmayı nezretmiş, ancak bu adağını yerine getiremeden vefat etmişti. Ne yapılması gerektiğini merak eden kızı ya da kız kardeşi gelip durumu anlatınca Hz. Peygamber ona, ölenin yerine oruç tutmasını tavsiye etmişti.8 Hacca gitmeyi nezreden, ancak ömrü vefa etmediği için bunu yerine getiremeyen bir hanımın kardeşi de Allah Resûlü"ne gelerek ne yapması gerektiğini öğrenmek istemişti. Sevgili Peygamberimiz ona, “Kardeşinin bir borcu olsaydı onu öder miydin?” diye sormuş ve “Evet” cevabını almıştı. Bunun üzerine, “O hâlde Allah"a borcunuzu ödeyin. Çünkü Allah vefa gösterilmeye daha lâyıktır.” buyurmuştu.9
Bütün yükümlülüklerde olduğu gibi, Allah Resûlü, yerine getirilmesini emrettiği adaklarda da “yapabilme gücünü” esas almaktaydı. Ensardan Ebû Zer el-Gıfârî"nin eşi Ümmü Zer ile Peygamberimizin devesi Adbâ bir savaşta düşmanın eline geçmişti. Ümmü Zer prangaya vurulmuş bir hâldeydi. Her nasılsa, bir gece ahali hayvanlarını evlerinin önüne salarken kadın bağından kurtulmayı başardı ve develerin yanına kadar ulaştı. Fakat o, bir devenin yanına varır varmaz deve böğürüyor, o da irkilip diğerine
