mal bırakmışsa namazını kıldırır, aksi takdirde ashâbına, “Arkadaşınızın cenaze namazını siz kılın.” derdi.23 Allah Resûlü"ne iki kez biat etme bahtiyarlığına eren sahâbîlerden24 Seleme b. Ekva" anlatıyor:
“Bir gün, "Ey Allah"ın Peygamberi! Bu kimsenin cenaze namazını kıldırıver." dediler. O da (sav) sordu:
"Arkasında borç bıraktı mı?"
"Evet."
"Borcuna karşılık gelecek bir şeyler bıraktı mı?"
"Hayır bırakmadı."
"Öyleyse siz kılın arkadaşınızın cenaze namazını!"
Bunun üzerine cenazede hazır bulunanlardan biri: "Siz namazı kıldırın, onun borcu bana aittir ben ödeyeceğim!" diye seslendi. Seleme b. Ekva"ın anlattığı bu olayda borcu üstlenen Ebû Katâde idi. Seleme"nin onunla ortak bir yönü vardı. Hz. Peygamber bir savaş esnasında gösterdikleri cesaretten dolayı Ebû Katâde"yi süvarilerin, Seleme"yi ise piyadelerin en hayırlısı diye nitelemişti.25 Şimdi Ebû Katâde güzel bir davranış örneği sergilemiş ve âhirete göçen Müslüman bir kardeşinin borcunu üstlenerek âdeta onun ruhunu azat etmişti. Çünkü Allah Resûlü, “Müminin ruhu, ödeninceye kadar borcuna takılı kalır.” 26 buyurmuştu. Ebû Katâde"nin borcu üstlenmesi sorunu çözmüş, Peygamber Efendimiz de cenaze namazını kıldırmıştı.27
Aslında Allah Resûlü"nün bu tavrı çok ağırdı. Peygamber dostlarından birinin, son yolculuğunda Rahmet Elçisi"nin namazından, büyük bir huzur ve tatmin kaynağı olan duasından28 mahrum kalması ne büyük bir talihsizlikti!
Rahmet Elçisi"nin bu namazı kıldırmaması, ashâbına borçlu gitmenin ne denli ağır bir vebal olduğunu öğretme, kul hakkını ve borçları ödeme konusunda hassasiyet göstermelerini sağlama amacına mâtuf olmalıydı. Çünkü Peygamber Efendimizin belirttiğine göre, Allah katında yasaklanan büyük günahlardan sonra gelen en büyük günah, kişinin ödeyecek mal bırakmadan, borçlu olduğu hâlde Allah"ın karşısına çıkmasıydı.29 Bu dünyada borcunu ödemeyen kimsenin borcu, kıyamet gününde sevaplarından kesilecekti.30 Allah Resûlü bir defasında da cenaze namazını neden kıldırmadığını, “Allah, kendisini kıyamet günü diriltip de hesaba çekinceye kadar kabrinde rehin tutulacak olan bir adamıncenaze namazını kılmam size ne fayda sağlayacak!” 31 diye açıklamıştı.
