maddeleri karaborsacılığı (ihtikâr) yapmak orada zulüm yapmaktı.41 Mekke"de evler, Peygamber Efendimiz, Hz. Ebû Bekir ve Hz. Ömer"in ölümlerine kadar “ücretsiz birer misafirhane” olarak kullanılıyordu.42
Kâbe ilk mâbetti, Mescid-i Aksâ ikincisi.43 Bu ikisine ek olarak ibadet için gidilecek son mâbet de Medine"deki Peygamber Mescidi olacaktı.44 Mescidin yerini ensardan satın almak istediyse de ensar, “Biz onun bedelini Allah"tan isteriz.” diyerek para almaya yanaşmadılar. Oradaki müşrik kabirleri, harabe yapılar ve yabani hurma ağaçları kaldırıldı.45 Başta Peygamber olmak üzere bütün Müslümanlar ağızlarında, “Daha iyisi yok, âhiret yurdundan başka. Allah"ım! Yardım et muhacir ve ensara!” manileriyle taş taşıdı.46 O günün koşullarında ortaya duvarları kerpiçten, direkleri hurma kütüğünden ve tavanı hurma dallarından oluşan mütevazı bir yapı ortaya çıktı.47 Allah Resûlü"nün bina ettiği bu mescit, şehrin kalbi konumundaydı.
Allah"ın Resûlü Medine"de bir iskân siyaseti de takip etti. Ensardan Selimeoğulları, şehrin varoşlarından şehrin kalbi olan Peygamber Mescidi"nin yanına taşınmak istediler. Peygamber Efendimiz Medine"nin tenhalaşmasını, bir yerde nüfus yoğunlaşırken diğer bölgelerde nüfusun azalmasını, dolayısıyla şehrin bir noktaya yığılmasını istemiyor ve “Sizler ayak izlerinizin sevabını dikkate almıyor musunuz?” buyurarak bu isteği geri çeviriyordu.48 Bu olayın ardından, “Biz onların ayak izlerini kaydediyoruz.” âyeti49 inmişti.50
Allah Resûlü, nezaket ve saygı kuralları üzerinde o kadar durmuştur ki “Şeytan bu topraklarınızda kendisine tapınmanızdan umudunu kesti. Fakat o birbirinizi rencide edecek davranışlarınızdan hâlâ büyük haz alıyor.” diyordu.51 Nitekim sahâbenin ileri gelenleri de aynı hassasiyeti korumuştur. Abdurrahman b. Avf, Halife Ömer"e hac dönüşünde konuşmasını Mina"da değil, Medine şehrine girdikten sonra yapmasını salık verir. “Çünkü” der, “hac nedeniyle Mina"da eğitimsiz kalabalıklar toplanır.” Oysa halifenin hicret ve sünnet yurdu olan Medine"de yapacağı bir konuşma, fıkıh ehline, seçkin insanlara hitap edecektir. Hz. Ömer de “Zaten öyle yapacağım, endişelenme.” diye cevaplar.52
Sahâbe ve tâbiîne göre Medine"den ayrılmak, bir kusur sayılırdı. Haccâc, Hz. Osman"ın şehid edilmesinden sonra Medine"yi terk ederek Rebeze"ye yerleşen ve orada evlenip çoluk çocuğa karışan Seleme b. Ekva"a, “Medine"yi bırakıp geri döndün, bedevîleştin.” diye sitem etmektedir.
